HİDROSTATİK TEST NEDİR
Hidrostatik test, Basınçlı kaplarda yaygın olarak kullanılan bir basınç testi yöntemidir.
Basınçlı sistemlerin dayanıklılığını, silindirlerin genel denetimi, standartlara göre üretim metotlarının kontrolü, mevcut işlevini yerine getirmek için uygunluğunun tespit edilmesi, Kullanılacak olan basınç değerlerinde çalışmasındaki uygunluğun kontrolü ve sızdırmazlık özelliğini kontrol etmek için yapılan bu test, güvenlik standartlarının karşılanmasını sağlar. Bu testler, özellikle boru hatları, tanklar, yangın söndürme sistemleri gibi basınçlı kapların test edilmesinde önemli bir rol oynar. Peki, bu testler ne zaman yapılmalı ve hangi alanlarda uygulanır? Hidrostatik testin kullanım alanlarını, aşamalarını anlatacağız.
Hidrostatik basınç testi genellikle basınçlı kaplar, boru hatları, yangın söndürme sistemleri ve bina tesisat sistemlerinde yapılır. Sıcak haddelenmiş çelik, soğuk çekilmiş çelik, rulman çeliği ve semantasyon çeliği gibi çeşitli malzemelerden üretilen ekipmanlar da bu testlerden geçirilir, çünkü bu çelik türleri yüksek mukavemetli uygulamalarda kullanılır ve dayanıklılık testlerine ihtiyaç duyar.
İçindekiler
Hidrostatik Test Nedir?
Hidrostatik Testin Uygulama Alanları Nelerdir?
Basınçlı Tank ve Kaplar için Test Yöntemleri?
Yangın Söndürme Sistemleri Test Yöntemleri?
Hidrostatik Testin Aşamaları Nelerdir?
Hidrostatik Testin Avantajları Nelerdir?
Hidrostatik Test ile Diğer Test Yöntemleri Nelerdir?
Hidrostatik Testin Sıkça Karşılaşılan Zorlukları Nelerdir?
Hidrostatik Test Nedir?
Hidrostatik test, bir sistemin veya ekipmanın belirli bir basınç altında su veya başka bir sıvı ile doldurularak basınç dayanımının ve sızdırmazlığının test edilmesi işlemidir. Bu test sırasında, test edilecek ekipman belirlenen basınca kadar su ile doldurulur ve belirli bir süre boyunca bu basınç altında tutulur. Bazen
Hidrostatik Testin Uygulama Alanları
Hidrostatik basınç testi, birçok farklı sektörde kullanılır. Testin yapıldığı başlıca alanlar şunlardır:
Boru hatları: Petrol, doğalgaz, su ve diğer sıvıların taşındığı boru hatları.
Basınçlı tanklar ve kaplar: Kimyasal maddelerin, gazların ve sıvıların depolandığı basınçlı tanklar.
Yangın söndürme sistemleri: Bina içi yangın söndürme boruları ve sprinkler sistemleri.
İnşaat ve bina tesisat sistemleri: Su tesisatları, ısıtma ve soğutma sistemleri.
Boru Hatlarında Hidrostatik Test
Hidrostatik test, boru hatları için hayati bir öneme sahiptir. Çelik borular, petrol ve doğalgaz taşımacılığı gibi kritik uygulamalarda kullanıldığından, bu boruların sızdırmazlık ve dayanıklılık testleri yapılmalıdır. Boru hatları hidrostatik basınç testi esnasında su ile doldurulur ve sistem belirlenen bir basınca getirilerek olası sızıntılar ve yapısal zayıflıklar kontrol edilir. Bu test, özellikle uzun mesafeli boru hatları için güvenliğin sağlanmasında önemli bir adımdır.
Basınçlı Tank ve Kaplar
Kimyasal maddelerin, gazların ve sıvıların taşındığı basınçlı tanklar ve kaplar, teste tabi tutulmalıdır. Özellikle tehlikeli maddelerin depolandığı tankların dayanıklılığının sürekli olarak kontrol edilmesi hayati önem taşır. Bu testler, bu tür kapların uzun süreli güvenli kullanımını sağlamak için periyodik olarak yapılmalıdır.
Basınçlı kaplar genellikle soğuk çekilmiş çelik veya otomat çeliği gibi dayanıklı malzemelerden üretilir. Bu malzemeler, yüksek mukavemetleri ve işlenebilirlikleri nedeniyle tercih edilir. Ancak her ne kadar sağlam yapıda olsalar da, bu kaplar zamanla basınca karşı zayıflayabilir ve testlerle sürekli olarak kontrol edilmeleri gerekir.
Yangın Söndürme Sistemleri
Yangın söndürme sistemlerinin doğru çalışması, acil durumlarda hayat kurtarıcı olabilir. Bu nedenle, yangın söndürme sistemlerinde kullanılan boru hatları ve tanklar testlerle kontrol edilir. Sistemin belirli bir basınç altında çalışıp çalışmadığı ve sızdırmazlık özellikleri test edilir. Testin sonuçları, bu tür sistemlerin sertifikalandırılması ve kullanıma uygun hale getirilmesi için gereklidir.
Yangın söndürme sistemlerinde kullanılan boruların genellikle semantasyon çeliği gibi dayanıklı malzemelerden yapıldığı göz önüne alınmalıdır. Bu malzeme, dişli üretimi ve otomotiv sanayinde de kullanılan bir türdür ve yangın söndürme sistemlerinde güvenilirlik sağlar.
Hidrostatik Testin Aşamaları
Hazırlık: Test yapılacak olan silindir (Tüp) kurulu bulunan yerinden demonte edilerek dolum tesisine getirilecektir.
Silindir (Tüp) test işleminden önce tüp tartılacatır. Tüp içerisindeki gaz ve boş tara ağırlığı belirlenecektir.
Tüp içerisindeki gaz miktarı belirlendikten sonra içerisindeki söndürme gazı rezerv tanka aktarılacaktır.
Silindir boşaltıldıktan sonra tüp üzerindeki otomatik kontrol valfi kontrollü bir şekilde sökülecektir.
Test için silindir içi su ile doldurulacaktır.
Basınçlandırma: Sisteme belirli bir basınç uygulanır. Bu basınç, sistemin çalışma basıncından genellikle %50 daha yüksektir.
Silidir üzerinde test basıncı yazıyor olması gerekmektedir. Basınç testi tüp üzerindeki bilgiler doğrultusunda basınç uygulanacaktır.
Tüp üzerinde Test basıncı belirtilmemiş ise test basıncı çalışma basıncından %50 daha yüksek olarak test yapılacaktır.
Basıncı Sabitleme: Basınç belirli bir süre boyunca sabit tutulur. Bu süre boyunca ekipman izlenir ve basınç kaybı olup olmadığı kontrol edilir.
Kaynaklı Tüplerde kaynaklarda sıkıntı olup olmadığı bakılmalıdır. Kaynak röntgeni ile kaynaklar gözlemlenmelidir.
Sonuçların Değerlendirilmesi: Basınçta herhangi bir azalma veya sızıntı gözlenmezse, tüpün et kalınlığı üzerindeki bilgilendirme etiketinde göre farklılık var mı? kontrol edilir, sıkıntı yok ise ekipman güvenli kabul edilir.
Testten geçen silindir tekrar doluma alınır.
Vanası ile tekrar bağlanır ve doluma hazır hale getirilir.
Dolumdan önce azot testi yapılarak vana ile tüpün kaçak noktaları köpük testine tabi tutulmalıdır.
Azot testinden geçen tüp dolum için dolum terazisine alınır ve rezerv tankından mevcut gaz dolumuna başlanır.
Gaz dolumu bittikten sonra tüpü çalışma basıncına kadar azot ile basınçlandırma yapılarak dolum tamamlanır.
Dolum yapıldıktan sonra kaçak testi yapılır.
Test işlemleri bittikten sonra kullanıp noktasına sevk edilerek tüp mevcut yerine montajı yapılarak mekanik ve elektriksel bağlantıları yapılarak devreye alınır.
Test işlemi bittikten sonra müşteriye verilmek üzere hidrostatik test raporu hazırlanmalıdır.
Test raporunda test işlemleri ve yöntemleri yazmalıdır.
Hidrostatik Testin Avantajları
Bu testin en önemli avantajı, sistemin güvenli çalışıp çalışmadığını tespit edebilmesidir. Özellikle tahribatsız muayene yöntemleri arasında yer alır. Bu yöntem, sistemi hasar vermeden test etme imkanı sunar. Hidrostatik testin bir diğer avantajı, su gibi sıvıların kullanılmasının çevresel açıdan daha güvenli olmasıdır. Testin uygulanması kolaydır ve güvenilir sonuçlar sağlar.
Hidrostatik Test ile Diğer Test Yöntemlerinin Karşılaştırılması
Bu test, diğer basınç testi yöntemleriyle karşılaştırıldığında bazı belirgin avantajlara sahiptir. Tahribatsız muayene yöntemlerinden biri olan bu test, sistemi çalıştırmadan önce sızdırmazlık testlerini gerçekleştirebilir. Alternatif olarak kullanılan gaz testi gibi yöntemler, genellikle daha riskli ve maliyetli olabilir.
